تحلیل پیشرفته کسب‌وکار یا Business Analytics در خرده فروشی چه کاربردی دارد؟

دو عبارت هوش تجاری (Business Intelligence) و تحلیل پیشرفته کسب‌وکار (Business Analytics) از جمله مواردی هستند که معمولاً به جای هم استفاده می‌شوند. در مقاله‌های قبلی در مورد هوش تجاری به صورت مفصل صحبت کردیم. هوش تجاری به طور سنتی همان به کارگیری داده‌ها برای مدیریت عملیات روزمره یک شرکت تعریف می‌شود. در این مطلب به مفهوم تحلیل پیشرفته کسب‌وکار و جوانب مختلف آن خواهیم پرداخت.

تحلیل پیشرفته کسب‌وکار (Business Analytics) چیست؟

تحلیل پیشرفته کسب‌وکار یا همان Business Analytics به عنوان یکی از رشته‌های آماری شناخته می‌شود.

تجزیه و تحلیل کسب‌وکار (BA) روشی است که برای کاوش داده‌های یک شرکت، بصری‌سازی این داده‌ها و تجزیه و تحلیل آنها از طریق نرم‌افزار استفاده می‌شود. نهایتاً تصمیم‌گیری استراتژیک مربوط به روند کسب‌وکار سازمان نیز بر اساس این داده‌ها انجام می‌شود.

این فرایند شامل ۵ مرحله است:

• ذخیره‌سازی داده‌ها در یک انبار داده
• پاک‌سازی و سازمان‌دهی داده‌ها
• تجزیه و تحلیل داده‌ها (با استفاده از نرم‌افزار)
• بصری‌سازی داده‌ها (نمودارهای گرافیکی، جداول و …)
• تفسیر داده‌ها برای دستیابی به بینش تجاری

تجزیه و تحلیل پیشرفته کسب‌وکار برای سازمان‌های متوسط و بزرگ امری بسیار حیاتی است. به خصوص برای سازمان‌هایی که برای پاسخ به سوالاتی نظیر «چرا این اتفاق افتاد؟» و یا «آیا این اتفاق در آینده رخ می‌دهد؟» نیاز به درک داده‌های خود دارند.

در این مقاله، تأثیر تجزیه و تحلیل کسب‌وکار (BA) را بر صنعت خرده‌فروشی بررسی می‌کنیم و به اهمیت آن در سال‌های اخیر می‌پردازیم.

تجزیه و تحلیل خرده‌فروشی(Retail Analytics) چیست؟

تجزیه و تحلیل خرده‌فروشی، داده‌های مربوط به شرکت (موجودی، فروش و غیره) را تحلیل می‌کند و بینش ارزشمندی را از نوع عملکرد یک شرکت ارائه می‌دهد. این بینش به افزایش عملکرد کلی شرکت کمک خواهد کرد.

به عنوان مثال، یک شرکت خرده‌فروشی با جمع‌آوری داده‌های مربوط به مشتری (مثلاً تعداد دفعاتی که یک خریدار بیش از ۵۰۰ دلار در فروشگاه شما خرج می‌کند) می‌تواند آن داده‌ها را به وسیله نمودارها بصری‌سازی کند.

پس از تجزیه و تحلیل این داده‌ها، مدیریت ارشد می‌تواند تصمیمات تجاری هوشمندانه‌ای را بر اساس چرایی وقوع روندهای خاص اخذ کند و علاوه بر آن رویدادهای آینده را نیز پیش‌بینی کند.

تجزیه و تحلیل خرده‌فروشی (Retail Analytics) چطور کار می‌کند؟

فرض کنید که یک شرکت بزرگ در حوزه پوشاک را اداره می‌کنید که لباس‌های لوکس می‌فروشد. به عنوان صاحب کسب‌وکار، یک فایل اکسل از داده‌های مختلف مربوط به مشتری دریافت می‌کنید که می‌تواند شامل مکان مشتری، جنسیت، سن، قد و غیره باشد.

اجازه دهید فقط روی فروش تمرکز کنیم و بگوییم که در ماه گذشته، ۱۰۰۰۰ واحد پوشاک فروخته شده است. ۲۰% از این ۱۰۰۰۰ واحد، بیش از ۵۰۰ دلار ارزش داشتند. ۵۰% آنها، بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار و ۳۰% باقیمانده کمتر از ۲۰۰ دلار ارزش داشتند. همچنین داده‌هایی دریافت می‌کنید مبنی بر آنکه ۶۰% از این خریدها از طریق نسخه دسک‌تاپ وب‌سایت شما انجام شده است. این در حالی است که داده‌های مربوط به نسخه تلفن همراه چندان جالب نیست. دلیل این موضوع می‌تواند این باشد که کاربران برای خرید لباس‌های گران‌قیمت، دوست دارند که تحقیقات دقیق‌تری انجام دهند. به خاطر همین از نسخه دسک‌تاپ استفاده بیشتری می‌کنند. در این صورت، ممکن است که به مدیران ارشد شرکت شما توصیه شود که پول و تلاش بیشتری را برای تبلیغ نسخه دسک‌تاپ سایت و همچنین تبلیغ محصولات بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار صرف کنند. چراکه این دو موضوع موردتوجه تعداد بیشتری از مشتریان بوده و می‌تواند درآمد خوبی برای مدیران تأمین کند.

این مثال، یک نمونه ساده شده از تجزیه و تحلیل خرده‌فروشی است و نشان می‌دهد که تجزیه و تحلیل پیشرفته کسب‌وکار چگونه در بازار خرده‌فروشی کار می‌کند.

چطور می‌توان داده‌های مناسب و معتبر جمع‌آوری کرد؟

اکنون که به اهمیت تجزیه و تحلیل خرده‌فروشی پی بردید و یک مرور کلی از نحوه عملکرد آن می‌دانید، برای شروع جمع‌آوری داده‌ها آماده هستید. برخی از شرکت‌ها بنا به سیاست کاری خود روی جمع‌آوری هرگونه داده‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنند در حالی که برخی دیگر ممکن است فقط به دنبال داده‌هایی با زمینه‌های خاص مثلاً حوزه بهره‌وری باشند.

اولین سوالی که باید از خود بپرسید این است که چه زمینه‌هایی از کسب‌وکارتان را می‌خواهید بهبود بخشید؟

ممکن است بخواهید سود فروش تیشرت‌های خود را افزایش دهید. در این صورت به اطلاعات زیادی در مورد هزینه تولید، هزینه حمل‌ونقل، بازاریابی، تعداد واحدهای فروخته شده توسط شرکت‌های دیگر و غیره نیاز خواهید داشت.

مطمئن شوید که داده‌های شما دقیق هستند. داده‌های نادرست می‌تواند منجر به بینش‌های تجاری نامعتبر و نامربوط شود که چنین بینش‌های نادرستی، تا میلیون‌ها دلار ضرر مالی برای شرکت در بر خواهند داشت. در بسیاری از موارد، افرادی که کار با این داده‌ها را انجام می‌دهند، متخصص داده نیستند و در محاسبات و ارقام و اعداد خود دچار اشتباه می‌شوند. نه به دلیل آنکه کارمندان ضعیفی هستند بلکه به دلیل آنکه تجزیه و تحلیل داده‌ها تخصص آنها نیست.

نوع صحیح داده‌ها همیشه دارای یک هدف است و برای پاسخ به یک سوال خاص جمع‌آوری می‌شود.

روش‌های جمع‌آوری داده

• مصاحبه با مشتریان، کارمندان، کارشناسان صنعت و غیره
• جمع‌آوری اطلاعات مالی از بخش حسابداری
• جمع‌آوری لیستی از بهره‌وری کارکنان از بخش منابع انسانی (مثلاً اینکه چند ساعت کار می‌کنند و در مقابل چه میزان ارزش به شرکت اضافه می‌کنند)

چگونه داده‌ها را سازمان‌دهی یا بصری‌سازی کنیم؟

برای یک شرکت کوچک‌تر، یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای سازماندهی داده‌های خود، وارد کردن اعداد در اکسل و ایجاد نمودارهای گرافیکی از آن اعداد است. برای سازماندهی داده‌های روزانه نیازی به خرید نرم‌افزارهای پیشرفته ندارید، فقط باید نوع مناسبی از داده‌ها را به صورت منظم و تمیز در اختیار داشته باشید و از نرم‌افزارهایی مانند Power BI استفاده کنید.

انواع داده‌ها

شما می‌توانید داده‌هایی از نوع کیفی یا کمی را جمع‌آوری کرده و وارد فرایند تجزیه و تحلیل خرده‌فروشی کنید که قبلاً در مورد آن گفتیم. برخی از نمونه‌های داده‌ها که می‌توان آنها را جمع‌آوری و بررسی کرد عبارتند از:

• عملکرد کارکنان
• دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شرکت
• هزینه‌های مدیریت
• درآمد
• نرخ تبدیل شبکه‌های اجتماعی
• نرخ کلیک وب‌سایت

برای شرکت‌های بسیار بزرگ، با حجم داده‌های بسیار زیاد، بهتر است که کار را به یک شرکت مدیریت داده و تجزیه و تحلیل حرفه‌ای برون‌سپاری کنید. یک تحلیل‌گر حرفه‌ای می‌تواند سوالات مناسبی را که باید در مورد آنها فکر کنید به شما ارائه دهد و در زمان و هزینه‌های شما صرفه‌جویی کند.

در این مقاله سعی کردیم که جوانب مختلف موضوع تجزیه و تحلیل پیشرفته کسب‌وکار (BA) را بررسی کنیم. تفاوت BA با هوش تجاری یا BI در نوع تجزیه و تحلیل آنهاست. هوش تجاری داده‌های گذشته و حال را بررسی می‌کند و تجزیه و تحلیل کسب‌وکار، بینش‌هایی برای آینده به شما ارائه می‌دهد.

کتاب تجزیه و تحلیل کسب و کار در خرده فروشی – به زبان آدمیزاد مشاهده کتاب